7 października 2021

Abdulrazak Gurnah zdobywa literacką Nagrodę Nobla 2021

Akademia Szwedzka zdecydowała, że w 2021 roku Literacką Nagrodę Nobla otrzyma Tanzański pisarz Abdulrazak Gurnah za „bezkompromisowe i współczujące zgłębianie wpływu kolonializmu na los uchodźców, związany z przepaścią pomiędzy kulturami i kontynentami”.

fot/screen/NobelPrize/tt

Abdulrazak Gurnah urodził się w 1948 roku na Zanzibarze. W 1968 przyjechał do Wielkiej Brytanii jako student uciekając przed prześladowaniami mniejszości muzułmańskiej, po rewolucji na Zanzibarze. Obecnie jest wykładowcą literatury na Kent University.

Wśród jego najbardziej znanych powieści znajdują się takie tytuły jak: „Memory of Departure” (1987), „Pilgrims Way” (1988), „Dottie” (1990), „Paradise” (1994),, „By the Sea” (2001) „Admiring Silence” (1996) „Desertion” (2005) i „The Last Gift” (2011).

Centralna rola wygnania w jego dziełach jest spowodowana jego osobistymi doświadczeniami. Jego twórczość jest skierowana w kierunku ciemnej strony Afryki naznaczonej niewolnictwem i prześladowaniami ze strony różnych reżimów i potęg kolonialnych: Portugalczyków, Arabów, Niemców, Brytyjczyków, Hindusów. Opisuje losy osieroconych dzieci i czarnych kobiet, które muszą znaleźć się w nowej rzeczywistości, oderwane od swoich tradycji. Wydana w 2001 r. powieść „By the Sea” opowiada o 65-letnim uchodźcy z Zanzibaru, który domaga się azylu w Anglii. „Paradise” to historia Tanzańczyka, którego ojciec oddał arabskiemu handlarzowi w zamian za umorzenie długu. Powieść została nominowana do Nagrody Bookera w 1994 roku.

Założone pod koniec XIX wieku imperium niemieckie na kontynencie Afrykańskim obejmowało kolonie w dzisiejszej Namibii, Kamerunie, Togo, części Tanzanii i Kenii, a ostatecznie przejęło królestwa Rwandy i Burundi. Niemieckie rządy kolonialne były brutalne, znane z ucisku i przemocy. To Niemcy dokonały pierwszego ludobójstwa w XX wieku w kampanii eksterminacyjnej z 1904 roku, aby stłumić powstanie w Namibii. Rozległa, ale intymna najnowsza powieść Abdulrazaka Gurnaha „Afterlives” rozgrywa się na tle tych okrucieństw. 

Saga opowiada m.in. o młodym mężczyźnie, który został zmuszony iść na wojnę po stronie Niemców oraz jest wykorzystywany seksualnie przez oficera, który poza tym służy jako jego obrońca. Powieść porusza również długofalowy wpływ kolonializmu. 

W ubiegłym roku Literacką Nagrodę Nobla otrzymała Amerykanka Louise Glück.

Laureaci Nagrody Nobla w każdej kategorii są obdarowywani kwotą dziesięciu milionów koron szwedzkich to ok. 980 tys. euro.

Nagrody zostaną wręczone 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. W piątek 8 października 2021 r. ogłoszony zostanie tegoroczny laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

______________________