Dokumenty zostały uzyskane z anonimowego źródła przez niemiecką gazetę Süddeutsche Zeitung , która udostępniła je Międzynarodowemu Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych (ICIJ).
ICIJ następnie udostępnił je dużej sieci partnerów międzynarodowych, w tym Guardian i BBC.
Co ujawniają dokumenty panamskie?
Dokumenty pokazują niezliczone sposoby jak biznesmeni wykorzystują tajne systemy rajów podatkowych.
Dwunastu przywódców państw, łącznie 143 polityków, ich rodzin i bliskich współpracowników z całego świata, o których wiadomo, że korzystali z rajów podatkowych. Szlak o wartości 2 miliardów dolarów prowadzi aż do Władimira Putina.
Najlepszy przyjaciel rosyjskiego prezydenta – Siergiej Roldugin – jest w centrum programu, w którym pieniądze z rosyjskich banków państwowych są ukryte za granicą.
Część z nich trafia do ośrodka narciarskiego, w którym w 2013 r. Córka Putina Katerina wyszła za mąż.
Wśród przywódców krajowych posiadających zamożność na morzu znajduje się Nawaz Sharif, premier Pakistanu; Ayad Allawi, były tymczasowy premier i były wiceprezydent Iraku; Petro Poroszenko, prezydent Ukrainy; Alaa Mubarak, syn byłego prezydenta Egiptu; oraz premier Islandii Sigmundur Davíð Gunnlaugsson .
Co to jest Mossack Fonseca?
Panamska firma prawnicza, która sprzedaje anonimowe spółki offshore na całym świecie.
Te firmy „wydmuszki” umożliwiają swoim właścicielom zatuszowanie transakcji biznesowych, bez względu na to, jak bardzo są podejrzane.
Strona internetowa firmy ma globalną sieć z 600 osobami pracującymi w 42 krajach.
Ma franczyzy na całym świecie. Mossack Fonseca działa w rajach podatkowych, w tym w Szwajcarii, na Cyprze i na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych, a także w zależności od korony brytyjskiej – Guernsey, Jersey i Wyspy Man.
Sprzedaje swoje firmy w miastach takich jak Zurych, Londyn i Hongkong – w niektórych przypadkach po okazyjnych cenach.
Klienci mogą kupić anonimową firmę za jedyne 1000 USD. Za dodatkową opłatą Mossack Fonseca zapewnia fałszywego dyrektora i, w razie potrzeby, ukrywa prawdziwego akcjonariusza firmy.
W rezultacie powstaje spółka offshore, której prawdziwego celu i struktury własności nie można odczytać z zewnątrz. Mossack Fonseca założył, sprzedał i zarządzał tysiącami firm.
Dokumenty zawierają szczegółowy obraz tego, w jaki sposób Mossack Fonseca akceptuje podejmowanie działań biznesowych, które potencjalnie naruszają prawo.
Wyciekłe dane mają następującą strukturę:
Mossack Fonseca utworzył folder dla każdej firmy-powłoki. Każdy folder zawiera wiadomości e-mail, umowy, transkrypcje i zeskanowane dokumenty. W niektórych przypadkach istnieje kilka tysięcy stron dokumentacji.
Czy to jest nielegalne?
Dokumenty niekoniecznie wskazują na nielegalną działalność, ale firmy fasadowe i rachunki w rajach podatkowych mogą być wykorzystane do ukrycia pochodzenia transakcji finansowych i do kogo należą firmy.
Dokumenty obejmują osoby i firmy, które Stany Zjednoczone umieściły na czarnej liście ze względu na powiązania z handlem narkotykami i terroryzmem, według konsorcjum.
Kto jest zaangażowany w dokumenty?
Dokumenty dotyczą 12 obecnych lub byłych światowych liderów, a także 130 innych polityków i urzędników. Oprócz oskarżeń z udziałem Putina i FIFA w dokumentach zarzucono także islandzkiemu premierowi, że za pośrednictwem swojej żony ma powiązania z firmą offshore, której nie ujawnił we właściwy sposób.
Dokumenty rzekomo wskazują, że prezydent Argentyny Mauricio Macri nie ujawnił w odpowiedni sposób majątku, kiedy był burmistrzem Buenos Aires.
Jak zareagowali oskarżeni?
Kreml odrzucił oskarżenia, które opisał jako „serię kłamstw”, podczas gdy urzędnik FIFA opisał sprawę jako „niedorzeczną” i „skandaliczną”.
Jednak niektóre rządy działają na podstawie tych informacji – Wielka Brytania, Francja, Australia i Meksyk zobowiązały się do zbadania możliwych przypadków uchylania się od podatków.
Co mówi Mossack Fonseca?
Firma będąca w centrum skandalu Mossack Fonseca z siedzibą w Panamie odpowiedziała na zarzuty, stwierdzając, że działała prawidłowo przez ostatnie 40 lat i nigdy nie została oskarżona o działalność przestępczą.„ Jesteśmy firmą, która ma prawie 40 lat i nigdy nie byliśmy formalnie oskarżani o nic.
Naszym celem jest tworzenie struktur prawnych, a następnie sprzedawanie ich pośrednikom, takim jak banki, prawnicy, księgowi lub powiernicy, i mają oni swoich klientów, z którymi nie współpracujemy ani nie znamy.
Nie ponosimy odpowiedzialności za sposób, w jaki obsługują te struktury ani za to, co chcą z tym zrobić. W całej naszej historii utworzyliśmy ponad 240 000 firm i zdecydowaną większość z nich w uzasadnionych celach.
Oczywiście, niektóre z nich są wykorzystywane do nielegalnych działań, ale to nie jest nasza odpowiedzialność, ponieważ nie jesteśmy tymi, którzy nimi zarządzają, nie działamy w ich imieniu” – powiedział Ramón Fonseca podczas wywiadu.
Nasza branża nie jest szczególnie dobrze znana wśród opinii publicznej i niestety ta seria artykułów tylko pogłębi to zamieszanie.
Fakty są następujące: chociaż moglibyśmy być ofiarami wycieku danych, nic z tego nie sugeruje, że zrobiliśmy coś nielegalnego, a to jest utrzymanie globalnej reputacji, którą zbudowaliśmy w ciągu 40 lat, kiedy właściwie prowadziliśmy interesy.
W Panamie Oczywiście nikt nie lubi kradzieży ich własności, a my zrobimy wszystko, aby sprawcy zostali postawieni przed sądem – powiedziała firma w oświadczeniu.
W jaki sposób uzyskano dokumenty?
Anonimowe źródło przekazało dokumenty gazecie Suddeutsche Zeitung w Niemczech, a gazeta udostępniła je konsorcjum dziennikarzy. Inne organizacje medialne, które zgłosiły dokumenty, to BBC, Guardian i McClatchy.
Jak dokładnie powstają firmy fasadowe?
Malwersanci wyjeżdżają do takich państw jak Belize, Kajmany, czy Panama. Kraje cechuje surowe przepisy dotyczące poufności wobec klientów. Wedle prawa ujawnianie przez te banki informacji o klientach jest nielegalne, nawet gdyby chodziło o śledztwo w sprawie uchylania się od podatku.
Po utworzeniu konta bankowego w tych państwach udają się do kancelarii prawnej i otwierają spółkę fasadową. Przy utworzeniu firmy wystarczy paszport lub inny dokument tożsamości. Po podpisaniu dokumentów adres biura kancelarii widnieje najczęściej jako adres spółki fasadowej.
Następnie otwierają konto bankowe dla spółki fasadowej i kupują aktywa. Pieniądze z aktywów przenoszone są na konto bankowe, co umożliwia anonimowe dokonanie zakupu np. nieruchomości, samochodu itd.
Kancelaria prawna gwarantuje poufność spółki i jej aktywów, chroniąc ją przed podleganiu prawu, które obowiązuje w kraju pochodzenia ich właściciela. Kancelarie praktycznie nigdy nie ujawniają nazwisk swoich klientów i jeśli Ci posiadają wiele aktywów, pomagają im założyć sieć kilku spółek fasadowych.
Co Lionel Messi ma wspólnego z Panama Papers?
Afera Panama Papers ujawniła, że najlepszy piłkarz na świecie i jego ojciec mają 50% udziałów w spółce fasadowej o nazwie Mega Star Enterprises, którą opiekowała się Mossack Fonseca. Mówi się, że Messi ukrył dochód z tytułu praw do wizerunku swojej osoby i nie zapłacił odpowiednich podatków w Hiszpanii.
Dla śledczych i władz na rozprawie sądowej pod koniec maja najbardziej ekscytujące pytanie brzmi: co naprawdę wiedział Lionel Messi – i czy rzeczywiście całą odpowiedzialność za swoją działalność przekazał ojcu?
Piłkarz zawsze używał tej wymówki w sądzie.Messi został skazany na 22 miesiące więzienia w zawieszeniu i 2,1 miliona euro grzywny za defraudację Skarbu Państwa w latach 2007-2009.
Jaki jest dla mnie najbardziej oburzający wyciek z dokumentów Panama Papers?
Jedną z najbardziej szokujących wycieków, a zarazem budzących awersje jest dla mnie sprawa reżimu w Syrii, który uniknął sankcji międzynarodowych, zakładając spółki fasadowe.
Prezydent Syrii, Baszar al-Assad finansował kampanię bombową swojego wojska w wojnie domowej w Syrii kupując paliwa za pośrednictwem trzech firm zarejestrowanych na Seszelach.
Trzy syryjskie firmy – Maxima Middle East Trading, Morgan Additives Manufacturing i Pangates International – skorzystały z usług Mossack Fonseca. Firmy nalezały do należały do kuzyna dyktatora Syrii, Ramiego Machlufa.
Kancelaria kontynuowała pracę dla Pangates International Pangates International Corporation Limited, (specjalista ds. Produktów naftowych z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich) , mimo że wszystkie trzy firmy znalazły się na czarnej liście amerykańskiego rządu za wspieranie machiny wojennej w Syrii.
Dokumenty wykazują, że Mossack Fonseca po raz pierwszy założył firmę naftową w 1999 roku. Firma dostarczała paliwo lotnicze, które umożliwiały naloty podczas wojny, w których zginęło wiele tysięcy cywili.
Dziewięć miesięcy po wejściu w życie sankcji w 2014 roku nadal zajmował się dokumentacją dla Pangates International Corporation i potwierdził, że jest to firma na Seszelach o dobrej reputacji.
Dopiero w sierpniu 2015 r. Mossack Fonseca przyznał, że firma znajduje się na czarnej liście, i poinformował o tym organy nadzoru finansowego na Seszelach.
Mossack Fonseca uznał: „Nigdy świadomie nie zezwalaliśmy na korzystanie z naszych firm przez osoby mające jakiekolwiek relacje z Koreą Północną lub Syrią. Posiadamy własne procedury identyfikacji takich osób, o ile jest to racjonalnie możliwe”.
Analizując ten przypadek wyciągnąłem konkluzję, że raje podatkowe oraz zakładanie firm offshore umożliwiają prowadzenie krwawych wojen, na które międzynarodowa arena nie ma większego wpływu.
Istnieje dużo obejść, a polityka poufności kancelarii prawnych takich jak Mossack Fonseca nie pozwala ujrzeć światła dziennego popełnianych przestępstw i wykroczeń przez spółki fasadowe.
Uważam, że państwa powinny częściej prowadzić skrupulatne dochodzenie i ujawniać publicznie tego typu sprawy, aby kłaść nacisk na kancelarię prawne takich jak Mossack Fonseca.
Dodatkowo powinno wywierać się większy wpływ władze w rajach podatkowych, by wprowadziły większe regulacje prawne w zakładaniu firm fasadowych.
Kolejnym ciekawym dla mnie wątkiem jest brak aspekt moralny i etycznych tego typu kancelarii, mających na sumieniu upadek gospodarek czy krew na rękach niewinnych ludzi. Nazwałbym to dewiacyjnym pragmatycznym podejściem do interesów, gdzie liczą się tylko zyski, a nie ludzkie życie.
Czy coś się zmieniło?
Podsumowując, pomimo oburzenia związanego z wykorzystywaniem spółek fasadowych do malwersacji pieniędzy, nie doszło do wielkich represji ze strony globalnych rządów.
W rzeczywistości w Stanach Zjednoczonych i w Panamie nadal jest legalne i całkowicie dozwolone, aby korporacje były anonimowe.
Podobnie UE ma trudności z wprowadzeniem przepisów i polityki w celu rozwiązania problemów związanych z globalnymi rajami podatkowymi.
Warto zaznaczyć, że 5 grudnia 2017 r. Rada przyjęła konkluzje o unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy podatkowej.
Unia Europejska pracuje nad poprawą zarządzania podatkowego na szczeblu ale główną metodą jest zachęcanie do pozytywnych zmian poprzez współpracę.
Na unijnej czarnej liście rajów podatkowych jest teraz 12 jurysdykcji niechętnych współpracy: Belize, Dominika, Fidżi, Guam, Oman, Samoa, Samoa Amerykańskie, Trynidad i Tobago, Vanuatu, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, Wyspy Marshalla i Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Państwa z czarnej listy mogą zostać objęte bardziej rygorystycznymi kontrolami transakcji z UE. Ci, którzy zobowiązują się do zmiany zasad podatkowych, są usuwani z listy.
Autor; Dominik Serwacki
Źródła https://panamapapers.sueddeutsche.de/…/56febff0a1bb8d3…/https://www.vanityfair.com/…/the-real-scandal-behind…https://webcitation.org/6gVVJaiuMhttps://businessinsider.com.pl/…/panama-papers…/eqet0y1https://www.nbcnews.com/…/panama-papers-what-have-we…https://businessinsider.com.pl/…/czarna-lista…/mgzed8n: https://panamapapers.sueddeutsche.de/…/57021852a1bb8d3…/https://www.money.pl/…/panama-papers-slynne-nazwiska…https://www.icij.org/…/year-later-panama-papers-update/
Photo by Sharon McCutcheon on Unsplash/Photo by Ibrahim Boran on Unsplash
