Od czasu wybuchu pandemii Covid-19, wdrożono wiele ograniczeń w dziedzinie zdrowia publicznego. Ograniczenia dotknęły wszystkie dziedziny życia społecznego, w tym obszar środków odurzających, rynki narkotykowe oraz egzekwowanie prawa. Badane były również reakcje społeczne na używanie narkotyków. Ograniczenia związane z zamykaniem granic, prawem do publicznych zgromadzeń oraz przemieszczania sie obywateli bezpośrednio wpłynęły na sposób używania narkotyków ich podaż. Wpłynęło to również na zakłócenie dostępu do usług zdrowotnych oraz działań w zakresie egzekwowania prawa.
Monitoring EMCDDA
Od wybuchu pandemii EMCDDA przeanalizowała potrzeby oraz zagrożenia dla osób używających narkotyków, wszystko to miał na celu zapobiec zakażeniu koronawirusem. Agencja EMCDDA wypowiedziała się w tej sprawie: ” Rozważaliśmy również, w jaki sposób ośrodki związane z narkotykami mogłyby się dostosować, aby złagodzić wpływ pandemii na swoich pacjentów i pracowników. EMCDDA ściśle monitorowało rozwój sytuacji oraz reakcje na nią, działając jako kanał przekazywania informacji. W ramach serii szybko przeprowadzonych badań informowaliśmy również o wpływie pandemii COVID-19 na używanie narkotyków oraz związanych z tym zjawiskiem problemach, szukaniu pomocy, świadczeniu usług i funkcjonowaniu rynku środków odurzających. W tej sytuacji konieczne jest przeprowadzanie regularnych przeglądów, a informacje na temat naszych bieżących działań można znaleźć na naszej stronie internetowej w sekcji dotyczącej pandemii COVID-19.Sięgając w przyszłość musimy jednak odpowiedzieć sobie na trzy ważne pytania. Czy powrócimy do sytuacji sprzed końca 2019 r., a jeżeli tak, jak szybko to nastąpi? Ponadto czy pojawią się konsekwencje, w perspektywie średnio- lub długoterminowej, dla używania narkotyków oraz przyszłych problemów narkotykowych, z którymi będziemy się mierzyli, lub sposobu, w jaki służby zareagują na problemy w tej dziedzinie? I wreszcie jakie wnioski można wyciągnąć z pandemii, aby zwiększyć nasze reagowanie w zakresie polityki w tej dziedzinie w przypadku przyszłych kryzysów? ” EMCDDA zobowiązała się do monitorowania obszarów ściśle związanych z tymi problemami.
Główne ustalenia Europejskiego Raportu Narkotykowego 2020
– W 2018 r. w Europie zgłoszono około 1,3 mln konfiskat, przy czym najczęściej konfiskowano produkty z konopi indyjskich
– W 2018 r. ilość haszyszu konfiskowanego w Unii Europejskiej wzrosła do 668 ton z 468 ton w 2017 r. Również w państwach, w których na ogół konfiskuje się niewielkie ilości marihuany, w 2018 r. zaobserwowano znaczący wzrost. Jednym z przykładów jest Belgia, gdzie skonfiskowana ilość 17,3 tony była 18 razy większa niż w poprzednim roku.
– Ilość kokainy skonfiskowanej w Unii Europejskiej w 2018 r. była rekordowa – przechwycono 181 ton (138 ton w 2017 r.).
– W 2018 r. ilość heroiny skonfiskowanej w Unii Europejskiej wzrosła do 9,7 tony, co stanowi wzrost w stosunku do 5,2 tony w 2017 r., głównie ze względu na duże pojedyncze konfiskaty przeprowadzone w porcie Antwerpii. W 2017 i 2018 r. Turcja skonfiskowała około 17 ton heroiny rocznie (17,4 i 17,8 tony), osiągając najwyższy poziom od ostatnich lat.
– Belgia (53 tony), Hiszpania (48 ton) i Niderlandy (40 ton) odpowiadały łącznie za 78% szacunkowej ilości 181 ton kokainy skonfiskowanej w Unii Europejskiej w 2018 r.
– Średnia czystość kokainy na poziomie detalicznym wahała się od 23% do 87% w całej Europie w 2018 r., przy czym połowa krajów zgłosiła średnią czystość na poziomie od 53% do 69%. Ogólnie rzecz biorąc, czystość kokainy w Europie polepszała się w ciągu ostatniej dekady, podczas gdy cena detaliczna kokainy utrzymywała się na stabilnym poziomie
– Spośród 12 krajów, które prowadzą badania wśród młodych osób dorosłych (15–34 lata) od 2017 r. i które zgłosiły przedziały ufności, pięć zgłosiło wyższe oszacowania dotyczące używania narkotyków w ciągu ostatniego roku w porównaniu z poprzednim badaniem, a siedem przedstawiło szacowania na tym samym poziomie
– Spośród 45 miast, dla których dostępne są dane pochodzące z analizy występowania pozostałości kokainy w ściekach komunalnych za 2018 i 2019 r., w 27 zgłoszono wzrost, w 10 sytuację stabilną, a w 8 spadek. Zwyżkowe tendencje długoterminowe obserwuje większość spośród 14 miast podających dane obejmujące okres 2011–2019.
– Liczba osób rozpoczynających po raz pierwszy leczenie uzależnienia od kokainy wzrosła w 22 krajach między 2014 a 2018 r., a 17 krajów zgłosiło wzrost w ubiegłym roku
– Większość osób rozpoczynających leczenie, wskazujących kokainę jako ich główny problem narkotykowy, to osoby deklarujące używanie kokainy w proszku (56 000 pacjentów w 2018 r.). W 2018 r. zgłoszono 15 000 wniosków o objęcie leczeniem w związku z uzależnieniem od cracku.
– Kokaina była drugim najpowszechniejszym narkotykiem odnotowanym podczas nagłych przyjęć monitorowanych przez Euro-DEN Plus w 2018 r. NAJWAŻNIEJSZA KWESTIA | Obawy związane z możliwością częstszego używania heroiny i istniejącymi konsekwencjami takiego działania
Nowe narkotyki na rynku
Oprócz znanych narkotyków jak heroina, kokaina, amfetamina, mdma i opioidy powstają nowe laboratoria, gdzie produkowane są nowe substancje psychoaktywne. Substancje te pozyskiwane są z wielu różnych rodzajów narkotyków i nie są objęte kontrolą na mocy międzynarodowych przepisów antynarkotykowych. Są wśród nich substancje pobudzające, syntetyczne kannabinoidy, benzodiazepiny, opioidy, substancje halucynogenne i dysocjacyjne. W wyniku wprowadzenia nowych substancji liczba zgonów przybrała na sile, z danych statystycznych najwięcej uzależnionych ludzi umiera ok 41 roku życia. W latach 2012–2018 liczba zgonów spowodowanych przedawkowaniem narkotyków w grupie wiekowej 50+ zwiększyła się o 75%, co wskazuje na to, że problem ten w coraz większym stopniu dotyka starszych osób używających narkotyków od dłuższego czasu.
Niebezpieczny etizolan
Jak podaje EMCDDA: ” Istnieje wyraźna potrzeba lepszego zrozumienia dostępności zarówno substancji niekontrolowanych, jak i mniej powszechnych substancji, a także ich wpływu na zdrowie publiczne. Substancje te często są niewystarczająco monitorowane, ale istnieją dowody na to, że mogą one stanowić coraz poważniejszy problem, na co wskazują na przykład konfiskaty większych ilości ketaminy, GHB (kwasu gamma-hydroksymasłowego) i LSD (dietyloamidu kwasu lizergowego). Ponadto niektóre kraje zgłosiły obawy dotyczące używania substancji takich jak tlenek azotu (N2O, gaz rozweselający). Coraz poważniejszy niepokój wzbudzają również niekontrolowane i nowe benzodiazepiny pozyskiwane za pośrednictwem internetu lub na bardziej konwencjonalnym rynku niedozwolonych środków odurzających. Na przykład etizolam, który w większości krajów nie jest lekiem dopuszczonym do obrotu, wydaje się być powszechnie dostępny na rynkach środków odurzających w niektórych krajach i odpowiada za wzrost liczby zgonów związanych z narkotykami wśród osób używających opioidów.”
Konopie indyjskie najbardziej popularne
Jak podaje raport EMCDDA :” Coraz więcej osób rozpoczyna leczenie uzależnienia od narkotyków w związku z używaniem konopi indyjskich, lecz związek pomiędzy problemami związanymi z używaniem konopi indyjskich a rozwojem rynku środków odurzających pozostaje nie do końca zrozumiany. Jest to czas, gdy rynek konopi indyjskich ulega zmianom, oferuje produkty o wysokiej zawartości THC (tetrahydrokannabinolu), a także coraz większą dostępność nowych postaci konopi indyjskich i produktów komercyjnych na bazie wyciągów z roślin konopii. Raport donosi, że ponad 90,2 mln ludzi między 15-64 rokiem życia odurza się systematycznie marihuaną. To największy wskaźnik, jaki odnotowano do tej pory.
Autor: Agata Geronin
Żródło: https://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/13238/TD0420439PLN.pdf
