Podstawowe składniki plastiku i żywic epoksydowych; ftalany i bisfenol A (zwany również BPA) są tu głównymi winowajcami. Składniki, z których produkuje się np. folie spożywcze, rolety okienne, płaszcze przeciwdeszczowe, odświeżacie powietrza czy ręczniki papierowe mają bowiem destrukcyjny wpływ na zdrowie.
Ftalany nie tylko rozstrajają całą gospodarkę hormonalną, ale zwiększają ryzyko bezpłodności. Bisfenol szkodzi układowi rozrodczemu i zaburza płodność nie tylko u mężczyzn, ale też u kobiet. Skutki utrzymują się latami i ciężko z nimi walczyć. Niektóre z firm używających w swoich procesach ftalanów i BPA zapowiedziały ich wycofanie.
Nie tylko chemikalia znajdujące się w plastiku zagrażają ilości i jakości plemników. Zagrożenie stanowią również środki powszechnie stosowane przy produkcji np. kosmetyków. Ilość chemikaliów jest tak duża, że może bezpośrednio zmniejszać ruchliwość plemników. Co więcej, uwalniają je również od enzymów niezbędnych do zapłodnienia kobiety.
Eksperci przypominają, że nawet jeśli producenci kosmetyków, środków higieny osobistej i wielu innych zapewniają nas o bezpiecznym poziomie poszczególnych środków w swoich produktach, nie możemy być do końca spokojni. Powinniśmy brać pod uwagę, że nawet jeśli każdego środka z osobna nie jest za duża to ich połączenie w całość może wywołać niepożądane skutki.
Wśród najgroźniejszych dla plemników substancji wymienia się również wszelkiego rodzaju konserwanty używane do produkcji leków (parabeny), związki per fluorowane i rtęć (jest jej dużo np. w owocach morza). Nie wiadomo jednak jak bardzo używanie poszczególnych substancji wpływa na jakość czy ilość plemników.
Według ekspertów, jakość męskiego nasienia w ciągu ostatnich 40 lat spadła nawet o 60 %. Aż 36% przypadków niepłodności par jest spowodowana zbyt małą ilością plemników i ich nieodpowiednią jakością. Statystyki podają, że nawet 20% par w Polsce (ok. 1,5 mln osób) boryka się problemem bezpłodności. Problem ten stał się nie tylko problemem medycznym, ale również społecznym. Skutki takich sytuacji odbijają się bowiem na relacjach międzyludzkich.
Przyczyn spadku jakości nasienia może być wiele. Wymienia się również: czynniki genetyczne, zanieczyszczenie środowiska choroby współistniejące, niekorzystne warunkami pracy. Wyniki badań wskazują również iż spadek jakości nasienia występuje również u mężczyzn bez obciążeń zdrowotnych. Nie ma wątpliwości, że jedną z głównych przyczyn jest dieta oraz aktywność fizyczna.
To co mężczyzna spożywa ma zatem istotny wpływ na jakość nasienia. Istnieją produkty żywnościowe, które mogą zwiększyć liczbę oraz jakość plemników, a także takie, które są szkodliwe. Aby poprawić jakość nasienia należy spożywać; pomidory, łososia atlantyckiego, sardynki, śledzie, orzechy brazylijskie, pestki dyni, zielone warzywa, pomarańcze. Zabójcze produkty to; przetworzone czerwone mięso, alkohol, słodkie napoje gazowane, pełnotłuste produkty mleczne, narkotyki.
Kontrowersyjnym pomysłem jest zabezpieczenie plemników, dopóki ich liczba na to pozwala, poprzez zamrożenie w ciekłym azocie. Zamrożone plemniki mogą zostać wykorzystane w przyszłości. Para planująca potomstwo w późniejszym terminie nie musi martwić się o spadek jakości nasienia z upływającym czasem.
Autor; Natalia Malessa
Photo by Vinicius „amnx” Amano on Unsplash/Photo by Efe Kurnaz on Unsplash
